@ kynorodi  

«πολιτισμένη» η Δύση και α-πολίτιστοι όλοι οι άλλοι;            

  

Ήρθαν στον νου μου ολοκάθαρα μετά από 25 χρόνια, οι τέσσερεις παραστάσεις της Κρατικής Ακαδημίας Θεάτρου του Νοβοσιμπίρσκ, βρίσκεται πέρα από τα Ουράλια, στην νοτιοδυτική Σιβηρία, στις όχθες του ποταμού Ob.

Σε σκηνοθεσία του Oleg Rybkin ο Οιδίπους Τύραννος και Οιδίπους επί Κολωνό την πρώτη μέρα και οι Επτά επί Θήβας - Αντιγόνη την επόμενη, ανέβηκαν στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου εκτός Φεστιβάλ.

Ήταν 6 και 7 Σεπτεμβρίου του 1997! Διοργανωτές το Ροσζαρουμπεζτσέντρ, η Πρεσβεία της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το Ινστιτούτο Πούσκιν Αθηνών, το Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών και Σπουδών “Ιωάννης Καποδίστριας” και η Νομαρχία Αργολίδος!

 

Τα σκηνικά λιτά αλλά περιεκτικά και απόλυτα εναρμονισμένα με τον χώρο, αναδεικνύονταν μέσα σε μαλακό, με ακρίβεια ρυθμισμένο φωτισμό. Τα κοστούμια (και σκηνικά Ilya KutyanskyEvdokiya Mogilnitskya), προσαρμοσμένα στο χαρακτηριστικό κλίμα της Σιβηρίας (ξηροί χειμώνες με θερμοκρασίες πολύ κάτω από το μηδέν), μάλλινοι υφαντοί χιτώνες, ψηλές πλεκτές κάλτσες, πορφυροί μανδύες με λεπτές γούνινες μπορτούρες, φτιαγμένα με αρχαιοελληνική απλότητα και βυζαντινή μεγαλοπρέπεια.

Η μουσική του Mikhail Filmonuk, η γλώσσα ρωσική χωρίς υποτίτλους φυσικά, η ηθοποιία σε κρατούσε χωρίς πνοή και ας μην καταλάβαινες λέξη, αναγνώριζες ολόκληρο το αρχαίο κείμενο στην ουσία του, με προϋπόθεση ότι το γνωρίζεις. Σωστή μυσταγωγία! 

Διδασκαλία σεμνότητας, με σεβασμό στην τέχνη, τον χώρο και το κοινό που συν-κίνησαν, κοινό μικρό αλλά τυχερό διότι κατάφερε να πληροφορηθεί έστω και τελευταία στιγμή, τις παραστάσεις που δεν διαφημίσθηκαν. Την επόμενη από στόμα σε στόμα, διπλασιάστηκε.

Έπαιξαν με την ψυχή τους και για την ψυχή τους (είσοδος ελεύθερη) φέρνοντας ένα μυστηριακό βορινό αεράκι εξαγνισμού, δέκα ημέρες μετά την μνημειώδους ιεροσυλίας παράσταση του ΚΘΒΕ, Βάκχες του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία του γερμανοελβετού Μatthias Langhoff που έσεισε το αρχαίο θέατρο από τα θεμέλια όταν τα τύμπανα μετακινήθηκαν στην θυμέλη (κέντρο) της ορχήστρας για να καλύψουν τις αποδοκιμασίες του κοινού, μαζί με τους ακροβολισμένους στις κερκίδες εντεταλμένους!

Το σκηνικό ογκώδες, ένα άθλιο κρεοπωλείο με κρεμασμένα κρέατα σε τσιγκέλια, μοσχάρια κομμένα στα δύο, από πάνω οι σιδεριές της διαφήμισης “Νερό Κιθαιρώνα” και απ’ έξω μια απλωμένη μπουγάδα κουρελιών. Δίπλα, πίσω από ένα διάφανο πλαστικό διαχωριστικό, ένα άλογο για το οποίο οι επόμενες δύο ώρες προοιωνίζονταν τρομακτικές. Το έργο του Ευριπίδη αρχίζει με την εμφάνιση του Διονύσου, η παράσταση του Langhoff άρχισε με την είσοδο στην ορχήστρα ενός όντος γυμνού με τέσσερα πόδια και δύο κεφάλια, ένα πίσω κι ένα εμπρός (για να σκέφτεται καλλίτερα!).[1] Ο χορός θύμιζε διαφήμιση του ajax για χαρούμενες νοικοκυρές, ο σοφός γέροντας Τειρεσίας παρουσιάζεται άθλιος μεθύστακας…, με απρεπείς παρομοιώσεις και την ίδια σκηνοθετική ματιά συνεχίστηκε η παράσταση σε κατάμεστο θέατρο, ανάμεσα σε μουγκρητά κι έναν διάχυτο θόρυβο, μέχρι τα τύμπανα και την σύγχυση του τέλους.

 Η πρεμιέρα έγινε στην Θεσσαλονίκη και παρά τα πολλά που ειπώθηκαν και γράφτηκαν τίποτα δεν μπόρεσε να ακυρώσει την παράσταση στο αρχαίο Θέατρο της Ιεράς Επιδαύρου, θα ήταν προσβολή του πολιτισμού, είπαν τότε!

Και τώρα τα θυμήθηκα λόγω της ακύρωσης της μετάδοσης της «Λίμνης των Κύκνων» του Τσαϊκόφσκι αλλά και όποιας συνεργασίας ή και συζήτησης εκδηλώσεων με ρωσικούς πολιτιστικούς οργανισμούς από το Ελληνικό Υπουργείο «Πολιτισμού» ως αντίδραση για την κατάστασης που έχει δημιουργηθεί στην περιοχή της Ουκρανίας.

Ο πολιτισμός ενώνει δεν χωρίζει! Επί Χούντας απαγορεύτηκαν ο Θεοδώρακης, ο Ρίτσος, κ.ά. Σήμερα, έτος  2022, απαγορεύθηκε ολόκληρος ο Ρωσικός πολιτισμός!         

 Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον μία συζήτηση για το δράμα που έχει προκύψει στην ολοζώντανη σκηνή της ζωής, ανάμεσα  στους δύο σκηνοθέτες, Oleg Rybkin και Μatthias Langhoff με την τόσο διαφορετική ερμηνεία των πραγμάτων.

 Εμείς οι Έλληνες, είχε επισημάνει ο Κάρολος Κουν, σαν άμεσοι κληρονόμοι του Αρχαίου Ελληνικού Θεάτρου (Πολιτισμού), έχουμε μεγάλα πλεονεκτήματα που μας προσφέρονται για την ερμηνεία του, έχουμε όμως να αντιμετωπίσουμε και σοβαρούς κινδύνους. Κινδύνους γιατί χρειάζεται μεγάλη προσοχή και γνώση της Ελλάδας για να μην παρασυρθούμε σε σκηνοθετικά ευρήματα (πολιτιστικά ατοπήματα), θεμιτά για οποιονδήποτε ξένο, αταίριαχτα όμως προς την Ελληνική πραγματικότητα. [...]

 Κινδυνεύουν όσοι νομίζουν πως έχουν γνώση, ενώ δεν έχουν και έτσι της ανεμυαλιάς της άνομης, της γλώσσας της απύλωτης το τέρμα η δυστυχία.[2]

Ο Ευριπίδης καυτηριάζει εκείνους των οποίων βλέπει ο νους ό,τι τα μάτια τους είδαν[3] και όχι το αντίθετο!

Εκείνους δηλαδή, που βλέπουν την εικόνα χωρίς να έχουν γνώση και κριτική σκέψη!

 

 

 

 



[1] “Λάνγκχοφ: Δεν θέλω να βαριέται το κοινό”, Καθημερινή, Κυριακή 31 Αυγούστου 1997

[2] Ευριπίδης, Βάκχες.

[3] Ευριπίδης, Ελένη.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις