Οιδίπους επί Κολωνώ, το INDA στην Επίδαυρο

?Καρολίνα Λ. Αννίνου  

Οιδίπους επί Κολωνώ, το INDA* στην Επίδαυρο, 17-18 Αυγούστου 2018!

*Εθνικό Ινστιτούτο Αρχαίου Δράματος, Φεστιβάλ Συρακουσών.

Μία εξαιρετική παράσταση που οι ψείρες δεν της επέτρεψαν ν’ απογειωθεί!

Πέρασαν πέντε ολόκληρα χρόνια, ήταν 31 Αυγούστου 2013 που παρακολούθησα την παράσταση ΑΣΚΗΣΗ ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ/ ΣΥΣΣΗΜΟΝ για να ξαναπιάσω να γράφω για μία παράσταση, να μοιραστώ και να διαδώσω αισθήσεις και συναισθήματα…. Θυμόμουν κάθε λεπτομέρεια δράσης και αντίδρασης, ωστόσο κατέβηκα στο υπόγειο ν’ αναζητήσω στο αρχείο μου το πρόγραμμα, καλοφιαγμένο με επιμέλεια και παραγωγή ΙΝΔΙΚΤΟΣ, το σημειώνω διότι έχει σημασία μεγάλη ο ρόλος του, η αισθητική, η υφή του χαρτιού… το άγγιξα και πριν καν το ανοίξω ένα γλυκό αίσθημα διαπέρασε τα ακροδάχτυλα μου και έφτασε στην ψυχή μου. Γράφει μέσα ο Σίμος Κακάλας στο σημείωμα του «[…]Τώρα ξέρω ὃτι ἡ σημερινή κατάσταση μόνο πνευματικά μπορεῖ να ἀντιμετωπιστεῖ· ναι, μόνο. Τώρα ξέρω πόσο βαθιά με ἀφορᾶ ἡ ἀλήθεια τῶν Σοφόκλειων στίχων κουβαλάω ἀναρίθμητα βάσανα / κι ἡ φροντίδα μου δεν ἒχει ὃπλο να ὑπερασπίσει / ἓναν ὀλόκληρο λαό ποὺ εἶναι ἂρρωστος.[…]», έκανε την σκηνοθεσία και την σύνθεση των κειμένων, μεταξύ τους ο Οιδίπους Τύραννος.

Πέντε χρόνια μετά έρχεται πάλι ο Οιδίπους, επί Κολωνώ αυτή την φορά, από την Συρακούσα, σε σκηνοθεσία και σκηνικά Γιάννη Κόκκου και μουσική Αλέξανδρου Μαρκέα.

Τρεις μέρες πριν από την παράσταση ήταν απόβραδο που τους είδα να κάνουν πρόβα, πίσω από το πρώτο κυλικείο δίπλα στο parking και σε γειτνίαση με τον περιφραγμένο χώρο του αρχαίου Ιερού (ωραία διαμόρφωση κύριοι υπεύθυνοι!), καθισμένοι σε κύκλο, άλλοι σε καρέκλες κι άλλοι πάνω στο χορτάρι, έτσι απλά… και σκέφτηκα «είναι εδώ ΚΑΝΕΙΣ να τους δει και να παραδειγματιστεί;»

Την περίμενα αυτήν την παράσταση που με ξαναπήγε στο θέατρο μετά από τουλάχιστον όγδοντα παραστάσεις και πέντε χρόνια αποχής και όπως πάντα το πρώτο πράγμα που αναζητώ όταν πηγαίνω θέατρο είναι το πρόγραμμα… αντ’ αυτού πήρα ένα χαρτί Α4 στο οποίο δεν ντράπηκαν να τυπώσουν πάνω πάνω με κεφαλαία ΦΕΣΤΙΒΑΛ 2018 ΑΘΗΝΩΝ –ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ !

Και ειρωνεία τιμωρητική το τέλος του σημειώματος του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Συρακουσών Roberto Andò : όπως έχει γράψει ένας σπουδαίος σύγχρονος συγγραφέας: οι πολιτισμοί που παίρνουν το μέλλον τους στα σοβαρά έχουν σαν βασικό τους μέλημα να διαφυλάσσουν και να κληροδοτούν στους επόμενους την ομορφιά, το κάλλος.

Είναι ντροπή χωρίς καμία δικαιολογία, ντροπή που αγγίζει την ύβρη!

Η μετάφραση του Federico Condello – Professore Ordinario, Dipartimento di Filologia Classica e Italianistica, κατάφερε ώστε το κείμενο να έχει αδιάλειπτη ροή, σαν τραγούδι ζωγράφιζε εικόνες στον αέρα, τα συναισθήματα, οι ηθοποιοί εξαιρετικοί με κορυφαίο τον Οιδίποδα –Massimo De Francovich!

Με σεβασμό και πάθος, όλα στο απαραίτητο μέτρο!

Όλα αυτά δυστυχώς δεν απογειώθηκαν όπως θα ήταν αναμενόμενο διότι, ακατανόητος ο λόγος, χρησιμοποιήθηκαν μεγάφωνα, «ψείρες», σε φωνές σωστές, καθαρές, συντονισμένες… στο crescendo του Κρέοντα ήθελα να κλείσω τ’ αυτιά μου, ο Stefano Santospago έχω την εντύπωση ότι το ένοιωσε, αυτοστιγμεί  διόρθωσε, χαμήλωσε τον τόνο…

Η δική μου αίσθηση ήταν ότι βρίσκομαι μέσα σε μία μεταλλική χοάνη όπου ο ήχος δεν σε τύλιγε να σε σηκώσει μαζί του, αντίθετα σ’ εγκλώβιζε. Σε όλη την διάρκεια της παράστασης προσπαθούσα ν’ απομονώσω την μεταλλική, ξένη, ψεύτικη και τόσο ενοχλητική χροιά του ήχου, αυτό που έμενε θα μπορούσε ν’ απογειώσει, να συντελέσει δηλαδή την μέθεξη που εγκλωβίστηκε στο κατώφλι!

Ποιος είναι ο ιθύνων νους των μεγαφώνων, ιδιαίτερα στο θέατρο της Επιδαύρου που δεν συγχωρεί τέτοια ατοπήματα; Ποιοι δίνουν άδεια, ποια «ανάγκη» υποχρεώνει τους σκηνοθέτες να τα δεχτούν…;

Ακυρώνοντας την φωνή ακυρώνεται η θεατρική πράξη (σώμα-φωνή) και δυσφημείται η ακουστική του θεάτρου και οι ευεργετικές της ιδιότητες στον άνθρωπο (θεατή και ηθοποιό).

Δύσκολο δεν είναι μόνο να κάνεις θέατρο, να είσαι ηθοποιός, δύσκολο πια είναι και να είσαι θεατής!

Όμως η θέληση ξεπερνά εμπόδια και τρικλοποδιές, πίσω τους συναντώνται εκείνοι για τους οποίους είναι μονόδρομος η αναζήτηση της αλήθειας και ποτέ δεν θα υποκύψουν στην ψεύτικη εικονική πραγματικότητα του συρμού!