Κωνσταντινούπολη 29
Μαΐου 1453 …
Κύπρος – Κωνσταντινούπολη - Κέρκυρα
 |
| γυναίκα με υδρία, 5ος αι. δάπεδο αυτοκρατορικού παλατίου, Κων/πολη, Μουσείο Ψηφιδωτών. |
…εκείνη τη ζοφερή νύχτα ο εφημέριος των Αγίων Αποστόλων Γρηγόριος
Πολύευκτος ένοιωσε ότι τα δικά του δάκρυα στέρεψαν. Καιρό τώρα παρακολουθούσε
τον ευδαιμονισμό των αρχόντων και το λαό που ακολουθούσε ελπίζοντας.
Κυβερνούσαν δειλοί, αμφιταλαντευόμενοι, κόλακες στον καισαροπαπισμό της Ρώμης. Όσο
κι αν προσπαθούσε ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος να τους
αναχαιτίσει και να γεφυρώσει τις έριδες,
τις δύο τρεις τελευταίες ημέρες δυσοίωνα τα σημάδια έκαναν την ατμόσφαιρα
αφόρητα βαριά. Θεομηνία σταμάτησε τη λιτάνευση της εικόνας της Οδηγήτριας και την
έριξε κατά γης, την επόμενη πυκνή νέφωση τύλιξε τη Θεοφύλακτη και η απελπισία τις
ψυχές των ανθρώπων. Αποκορύφωση της αγωνίας του επιθανάτιου ρόγχου η αντήχηση από τις καμπάνες
της Μεγάλης Εκκλησίας της του Θεού Σοφίας που είχαν σιγήσει από την ημέρα της
ενωτικής λειτουργίας (12 Δεκεμβρίου 1452). Τα φώτα της πένθιμης ολονυκτίας δεν
είχαν ακόμη σβήσει όταν άναψαν εκείνα στο στρατόπεδο των πολιορκητών για τη
γενική έφοδο. Ο αυτοκράτορας, ο οποίος ποτέ δεν προσχώρησε στις αξιώσεις της
Ρώμης, που μαζί με όλη την Ιταλία είχε αρνηθεί κάθε βοήθεια εφόσον δεν
αναγνωριζόταν από τους Έλληνες ο πάπας ως αρχηγός όλης της εκκλησίας (πρωτεία
του πάπα), λειτουργήθηκε, μετάλαβε κι έτοιμος πήγε για την τελική επιθεώρηση των
τειχών.
Αποφασισμένος
είχε έρθει ο αυτοκράτορας από το Μωριά, δεν λιγοψύχησε, μαρτύρησε πάνω στη
μάχη, έπεσε..!
Τρίτη
ημέρα από την άλωση, ο αποτροπιασμός και η φρίκη ράγιζαν τις πέτρες, περασμένα
μεσάνυχτα ο Γρηγόριος Πολύευκτος πήρε την απόφαση του, δεν μπορούσε να αφήσει τα
πολύτιμα λείψανα που βρισκόταν στην εκκλησία του στους Αγαρηνούς. Του Αγίου
Τριμυθούντος παρέμενε άφθορο και θαυματουργούσε όπως κι εκείνο της σεμνής
αρχοντοπούλας, της Αγίας Θεοδώρας. Έπρεπε να προλάβει, χωρίς να χάσει καιρό
μεταμφιεσμένος σε χωριάτη με δύο μουλάρια φορτωμένα άχυρο βγήκε από τη δυτική
πύλη και πήρε το δρόμο, έκοβε το βήμα μου μόνο για να κάνει το σταυρό του και
συνέχιζε… τρία ολάκερα χρόνια χρειάστηκαν για να φτάσει στην Παραμυθιά της
Ηπείρου κρύβοντας το πολύτιμο φορτίο που μετέφερε. Πάλευε να φτάσει σε τόπο
αδούλωτο, να το παραδώσει σε χέρια ευσεβών. Στους Κορφούς, στην Κέρκυρα έφτασε
επιτέλους το 1456 μαζί με τον Άγιο Σπυρίδωνα και την Αγία Θεοδώρα!
Χαῖρε Τριμυθοῦντος ἡ καλονή.
Χαῖρε
Κερκυραίων ὁ σοφώτατος γιατρός.
Τῆς Συνόδου τῆς πρώτης ἀνεδείχθης ὑπέρμαχος
καὶ θαυματουργὸς θεοφόρε Σπυρίδων Ἃγιε·
 |
| Άγιος Σπυρίδων, ναός Αγίας Αικατερίνας, τέλη 15ου αι., Καρουσάδες, Κέρκυρα. |
Στην
Τριμυθούντα της Κύπρου γεννήθηκε ο Σπυρίδων με το χάρισμα της απλότητας και
υπηρέτησε ως Επίσκοπος χωρίς ποτέ τα πάψει ν’ αποστρέφεται τις τιμές. Όταν ο
Κωνσταντίνος συγκάλεσε την πρώτη οικουμενική σύνοδο στη Νίκαια, κάλεσε και τον
γέροντα Επίσκοπο Τριμυθούντος. «Τί ἧταν ὁ πάντων ἁγίων ἀγιῶτατος Λόγος, Θεός ἢ
κτῖσμα;». Ο Θεός δεν είναι πατήρ αιωνίως, βροντοφώναζε ο Άρειος. Ο Σπυρίδων
παρακάλεσε να εισακουσθεί και κρατώντας στο αριστερό του χέρι ένα απλό κεραμίδι
είπε, Ένας είναι ο δημιουργός του
σύμπαντος. Αν και είναι τρία πρόσωπα, τρεις υποστάσεις, εν τούτοις ο Θεός μας
είναι ένας. Κάνει με το δεξί το σταυρό του και λέει, εις το όνομα του Πατρός… και από το χέρι του που κρατά το κεραμίδι
ανεβαίνει ψηλά φλόγα, και του Υιού…
και τρέχει κάτω νερό, και του Αγίου
Πνεύματος…. και στα χέρια του απομένει χώμα! Ήταν τρία τα υλικά, φωτιά, νερό και χώμα, πώς γίνεται κι αποτελούν ένα;
Ο Άρειος έχασε τη μάχη.
Από
το ταπεινό του μνήμα στην Τριμυθούντα το άφθαρτο λείψανο μεταφέρθηκε σ’ ένα
Μοναστήρι κάπου κοντά στα σύνορα της Κηρύνειας για να επιστρέψει και πάλι στην
Τριμυθούντα, σ’ απέριττο καλλιμάρμαρο μνήμα για περίπου 270 χρόνια… ώσπου
ξέσπασαν οι επιδρομές των βαρβάρων, πειρατείες, θρήνος, σφαγές, τρόμος, φόβος.
Τότε το Άγιο Σκήνωμα του μεταφέρθηκε στο ναό των Αγίων Αποστόλων, στη Θεοφύλακτη Πόλη.
Έτσι
από την Ανατολή βρέθηκε στη Δύση, από το νησί που μοιάζει αέρινη ζωγραφιά, την
Κύπρο, μεταφέρθηκε στο κέντρο της αυτοκρατορίας, την πιο όμορφη Πόλη της οικουμένης και από
εκεί στην ανθοστόλιστη κυρά των Επτανήσων, στην Κέρκυρα.
Ο
Άγιος ποτέ δεν έπαψε να προστατεύει την πατρίδα του, τη μεγαλόνησο και κάθε
ψυχή που μ’ ευλάβεια ζητεί να της παρασταθεί. Ολοζώντανος την Κέρκυρα φυλάει
και τα λόγια του αντηχούν, μην αγωνίζεσθε για πλούτο όπου δεν ωφελεί, είναι εθελοδουλεία.
Περισσότερα κερδίζετε από τη θλίψη της υπομονής παρά από τη θλίψη που
αποφεύγετε.
----------------
Σπ.
Λάμπρου, Ιστορία της Ελλάδος, εκδ.
Δημιουργία, Αθήνα, 1998.
Σ.
Χονδρόπουλου, Σπυρίδων ο Τριμυθούντος,
εκδ. Σήμαντρο, Αθήναι, [χ.χ.].
Vasiliev, Ιστορία
της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας 324-1453, μτφ. Δ. Σαβράμη, εκδ. Διεθνής Λέσχη
Βιβλίου, 1973.
Salvatorelli
Luigi, Sommario della storia d’ Italia,
edz. Einaudi, 1974.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου