πατρίδα είναι η ελευθερία

«ἓνα τοπίο … εἶναι ἡ προβολή τῆς ψυχῆς ἑνός λαοῦ ἐπάνω στην ὓλη», έτσι ορίζει ο Οδυσσέας Ελύτης την πατρίδα χωρίς να την ονομάζει, περιττό…, αυτό είναι η πατρίδα, η ψυχή ενός λαού. Η ψυχή είναι αστρική ουσία, φως, το ιδιαίτερο φως του ελληνικού τοπίου, είτε αυτό είναι τα Κυκλαδονήσια, είτε το Ιόνιο, είτε ο Όλυμπος ή ο Ταῢγετος, η απλωσιά της θάλασσας με τις άπειρες διακυμάνσεις του γαλάζιου, άλλωστε αυτό περιγράφει τ’ όνομα Ελλάς κι ας λέγουν ότι θέλουν. Κι οι κάτοικοι τούτης της γης, που στην κυριολεξία πλέει στο φως που απαυγάζει ο πιο σκληρός της βράχος, δεν θα μπορούσαν παρά να «μένουνε πάντα παιδιά»! Είναι η εικόνα της ψυχής, το αιώνιο παιδί, ένας μικρός μεγάλος θεός καλά κρυμμένος μέσα στον θεό του αστρικού φωτός και της μουσικής Απόλλωνα. Είναι η ψυχή του! Και φως σημαίνει ελευθερία που φέρνει ευδαιμονία, ο μόνος αληθινός χρυσός που δεν παίρνει ζύγι.

Στερεότυπη απάντηση στη νοσταλγία εκείνων που ζουν μακριά είναι το φως, τα χρώματα… τους λείπει λένε το φως… κι όλοι επικεντρώνονται στον ήλιο. Χρειάστηκαν χρόνια για  να τραβήξω από το κουβάρι τούτη η τόση δα λεξούλα και ν’ ανιχνεύσω ότι μέσα της κρύβει την ασφάλεια που δημιουργεί η ελευθερία, η ελευθερία του πνεύματος κι εντέλει η ελευθερία της ψυχής. Είναι αυτό που διαφοροποιεί μία αντικειμενική ομορφιά ενός τοπίου  από άλλο.

Όμοια κι εγώ σαν περιγράφω την αγαπημένη μας πατρίδα αρχίζω από το φως της. Τη διαύγεια ακόμη και της ομίχλης, το βάθος των χρωμάτων και τις φωτοσκιάσεις των βουνών. Μιλώ τη γλώσσα των πεύκων που παίρνουν τη μορφή του ανέμου, ελεύθερα κι ατίθασα θροΐσματα φύλλων και ανθρώπων ανάλογα των καιρών. Ζωές συγχρονισμένες στη ροή των ποταμών που κατεβαίνουν στα έγκατα της γης για ν’ αναβλύσουν κρυστάλλινα από κάποια μικρή πηγή. Η νύκτα σε ύπαιθρο ή πόλη δεν κρύβει κινδύνους, έλεγα, δεν σε κυνηγά ο ιερέας της ενορίας επειδή δεν σε είδε στην Κυριακάτικη δική του λειτουργία, μπορείς ν’ αποφασίζεις για τη ζωή σου σύμφωνα με τη συνείδηση σου. Σε τούτη τη γη οι περισσότεροι γιατροί είναι ασκληπιάδες… Οι πόρτες είναι ανοικτές, τα παραθύρια όλα κι αν τύχει και βγεις χωρίς να κουβαλάς την περιουσία σου όλη, πορτοφόλι, κλειδιά, διπλώματα, ταυτότητα, πιστωτικές, κινητό έξυπνο ή ηλίθιο, μαντηλάκια απολυμαντικά κι άλλα τέτοια βάρη, ο κόσμος δεν χάνει το ρυθμό του. Ολοένα και κάποιος θα βρεθεί ν’ απλώσει χέρι βοηθείας σε κάθε αγωνία σου μεγάλη ή μικρή, φίλος ή άγνωστος που γίνεται φίλος… Το εγώ εύκολα γίνεται εσύ, κι αν δύσκολα φτάνουμε στο εμείς είναι, πιστεύω, διότι από εκεί ξεκινάμε, τουλάχιστον εμείς σε τούτη εδώ τη γη του φωτός. Το εμείς έχει γενικούς κανόνες, εύρος, δεν ξεχωρίζεις προσωπικότητες και ποιότητες, ενέχει ισονομία, δικαιοσύνη κι ανθρωπιά. Το εσύ έχει βάθος, οι γενικοί κανόνες γίνονται ανεμοδούρι που ο άνεμος ξεσκίζει. Το εσύ είναι ο αγώνας του εγώ και κάθε φίλος καθρέφτης μίας πλευράς του, σαν τις έδρες του αδάμαντα που η κατεργασία του  εύκολη υπόθεση δεν είναι… αλλά το αποτέλεσμα εκτυφλωτικό.

Έλεγα…, μιλούσα για ελ-ευθε(ρ)ία, αυτή που φθόνησαν οι φοβισμένοι όλοι! Εκείνοι που αγνοούν ότι το βάθος του φωτός δεν είναι το σκοτάδι αλλά διαφορετική ποιότητα περισσότερου φωτός. Η πατρίδα!